Skip to content Skip to main navigation Przejdź do stopki

Historia rodziny Gofryk

Opowieść o korzeniach rodu

W poszukiwaniu śladów praojca rodu Gofryk dotarłem do początków XVIII wieku. Ojciec najstarszego znanego przodka, urodził się prawdopodobnie w XVII wieku albo wtedy otrzymał lub wtedy zapisano po raz pierwszy jego przezwisko. Najstarsze zapisy w księgach parafialnych, do których na razie dotarłem, sięgają lat dwudziestych i trzydziestych wieku XVIII. Rzeczpospolita znajdowała się wtedy w trudnych czasach, znanych jako okres saski i przeżywała głęboki kryzys polityczny. Władzę w kraju sprawowali królowie z dynastii Wettynów, August II Mocny (1697–1733) i August III (1733–1763). Ich panowanie było jednak często zakłócane przez kolejne elekcje oraz okresy rządów Stanisława Leszczyńskiego (1704–1709 i 1733–1736).

Minęło zatem ponad 100 lat od czasów wielkich polskich zwycięstw, gdy zdetronizowany i wzięty do niewoli car Rosji Wasyl IV Szujski wraz braćmi: Dymitrem i Iwanem, złożyli hołd królowi Zygmuntowi III Wazie i królewiczowi Władysławowi (29 października 1611r.) w sali senatu Zamku Królewskiego w Warszawie. Władysław IV Waza objął wtedy tron na Kremlu. Oczywiście przed 8 września 1610 r. gdy to wojska hetmana Żółkiewskiego zdobyły i okupowały Moskwę, wcześniej zdobyli ją w 1238r. Mongołowie, potem w 1382 Tatarzy, którzy urządzili jej ludności rzeź. Jednak polska obecność w Moskwie, to był jedyny przypadek w historii, gdy ktoś spoza Rosji zdobył i władał jej stolicą. Niestety już po dwóch latach obecności w stolicy carów, 7 listopada 1612r. skapitulował nękany głodem i oblegany przez rosyjskie pospolite ruszenie polski garnizon Kremla. Na pamiątkę tego wydarzenia, 4 listopada w Rosji obchodzony jest Dzień Jedności Narodowej. Po kolejnych wojnach ze Szwecją i Rosją oraz po podpisanym rozejmie 11 grudnia 1618r. w Dywilnie, państwo polsko-litewskie osiągnęło największe w swoich dziejach terytorium od Unii Lubelskiej zawartej 1 lipca 1569r. Powierzchnia Rzeczypospolitej wynosiła blisko milion kilometrów kwadratowych (990tys km2).

Podział administracyjny I Rzeczypospolitej w 1619

Chociaż trzeba zauważyć, że już po tzw unii personalnej za panowania Władysława II Jagiełły, łączne tereny połączonego Księstwa Litewskiego i Królestwa Polskiego, były imponujące. Jagiełło został wybrany królem Polski podczas sejmu walnego w Lublinie, 2 lutego 1386r. Część badaczy uważa decyzje tego zjazdu za pierwszą unię polsko-litewską, bowiem 14 sierpnia 1385r. w Krewie spisano jedynie wstępną umowę, zawierającą warunki, jakie miał spełnić Jagiełło, by mógł objąć polski tron.

Mapa Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego (1386–1434)

Dla nas najważniejsza jest jednak informacja, iż już w czasach panowania Jagiełły, na mapach widniały miejscowości Bełz i Busk.

Królestwo – Rzeczpospolita Obojga Narodów

potocznie: Polska, I Rzeczpospolita lub Rzeczpospolita szlachecka – państwo złożone z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego powstałe w roku 1569 na mocy unii lubelskiej, przestało istnieć w wyniku traktatów rozbiorowych w 1795 roku.

Historia rodziny Gofryk zaczyna się w czasach I Rzeczpospolitej, w województwie bełskim, utworzonym w 1462 r. przez Kazimierza IV Jagiellończyka. W stolicy województwa, w miejscowości Bełz, przyszli na świat m.in. Mateusz Gofryk (ok. 1750r.), Teodor Gofryk (ok. 1751r.), Łukasz Gofryk (1757 r.), Jan Gofryk (przed 1760r.), Aleksander Gofryk (ok. 1761r.) oraz Szymon (ok. 1761r.) syn Jakuba (ok. 1724r.), . Możliwe, że Mateusz, Teodor, Łukasz, Jan i Aleksander byli braćmi (lata urodzeń zgadzają się z taką hipotezą i wszyscy pochodzą z Bełza), ale nie ma póki co śladów o ojcu żadnego z nich. Jeśli nie byli braćmi, to może ich ojcowie albo dziadkowie nimi byli. Zatem dla celów tej opowieści przyjmuję przełom XVII/XVIII w., kiedy to pierwszy przodek rodziny przyjął/otrzymał nazwisko Gofryk. (patrz – znaczenie/pochodzenie nazwiska Gofryk)

Obecnie Bełz to miasto o znaczeniu rejonowym w obwodzie lwowskim, rejonie sokalskim w Ukrainie. Jest położone nad rzekami Sołokiją i Rzeczycą, będących dopływami Bugu i należących do basenu Morza Bałtyckiego. 3 kilometry od miasta przebiega granica polsko-ukraińska, odległość do Czerwonogrodu wynosi 12 km, do Sokala 25 km, do przejścia granicznego w Hrebennem 40km zaś do Lwowa ok 70km.
Bełz ówcześnie to miasto wojewódzkie, stolica tzw. Palatinatus Belzens, jak po łacinie na starych mapach określano to województwo. To miasto z długą i burzliwą historią, którą w pigułce można poznać tutaj.

Mapa Tobiasa Mayera z 1757 roku, potwierdza, że wówczas tereny te należały do Regni Poloniae czyli Królestwa Polskiego a dokładniej, Rzeczpospolitej Obojga Narodów, a potocznie określane były jako Kresy Wschodnie.

Łukasz Gofryk był dwukrotnie żonaty i miał aż siedmioro dzieci. Aleksander a Mateusz eeee.

Zabór austriacki

Najmłodszy z synów, Jan Gofryk, pojął za żonę Mariannę Błaszkiewicz w Busku w 1825 roku, już po rozbiorach Rzeczypospolitej, kiedy Busk znajdował się pod zaborem austriackim. Jan i Marianna osiedlili się w Busku, gdzie przyszło na świat ich syn Paweł.

II Rzeczpospolita i I wojna światowa

Paweł Gofryk doczekał uzyskania niepodległości w 1918 roku po I wojnie światowej, jednak zmarł już w 1922 roku w Busku, w województwie tarnopolskim. Jego syn, również Jan Gofryk, zdecydował się opuścić Kresy Wschodnie wraz z rodziną podczas II wojny światowej, tuż przed nasileniem działań UON-B i UPA na Wołyniu wobec ludności polskiej.

II wojna światowa

Jan wraz z trzema synami, Kazimierzem, Henrykiem i Bolesławem, przemieszczał się wraz z cofającą się armią niemiecką i frontem wschodnim przed ofensywą armii czerwonej. Ostatecznie dotarli do Grębowa, gdzie Jan zmarł na chorobę i został pochowany. Jego synowie wraz z matką i swoimi żonami postanowili kontynuować swoją drogę na zachód, osiedlając się w Branicach.

Historia rodziny Gofryk to historia ludzi, którzy przeżyli wiele trudnych czasów, w tym trudne czasy wojny i migracji. Przez pokolenia przetrzymywali swoje korzenie i rodzinną tradycję, zachowując jednocześnie pamięć o swoich przodkach i ich historii.